اخبار

به گزارش پایگاه خبری بورس پرس به نقل از فرهیختگان، اولین روزهای اسفند ۹۸ بود که ویروس کرونا وارد ایران شد. با ورود این ویروس اولین نهادی که اعلام دور کاری کرد، آموزش‌ و پرورش و نهادهای زیرمجموعه آموزش عالی بودند. دورکاری بیش از ۱۴ میلیون دانش‌آموز و ۳.۷ میلیون دانشجو به‌ همراه ۱.۵ میلیون معلم و استاد دانشگاه زیرساخت‌های جدیدی را برای ادامه آموزش‌ها می‌طلبید. یکی از این زیرساخت‌ها، دسترسی عادلانه همه دانش‌آموزان و دانشجویان به آموزش‌های آنلاین بود که این دسترسی به‌رغم گذشت چندین‌ماه هنوز هم با اما و اگرها ازسوی مسئولان روبرو بوده است. اولین زیرساخت مورد نیاز، دسترسی برابر به اینترنت و شبکه هوشمند سراسری برای دریافت آموزش‌های آنلاین ارائه‌شده از سوی وزارت علوم و آموزش‌ و پرورش است. طبق آنچه مسئولان وزارت آموزش‌ و پرورش اعلام کرده‌اند از اوایل آبان ماه از ۱۴.۷ میلیون دانش‌آموز نزدیک به ۱۱.۴ میلیون در شبکه شاد احراز هویت شدند که عملا ۲۰ درصد از این تعداد نیز صرفا ثبت‌نام‌شده و غیرفعال هستند. به‌عبارت ‌دیگر از کل ۱۴.۷ میلیون دانش‌آموز عملا ۹.۳ میلیون کاربر فعال بوده و ۵.۴ میلیون نفر از امکانات و آموزش‌های این شبکه به‌ظاهر سراسری بی‌بهره‌ اند. برآوردها نشان می‌دهد بیش از ۶۰ درصد دانش‌آموزان عملا به‌جهت عدم دسترسی به اینترنت از دسترسی به شبکه شاد محروم مانده‌اند. درکنار عدم دسترسی برخی دانش‌آموزان به گوشی‌های تلفن‌همراه هوشمند، عدم دسترسی به اینترنت یکی از بزرگ‌ترین موانع برقراری عدالت آموزشی بوده است. عملکرد اپراتورهای تلفن‌همراه در گسترش دسترسی عمومی به اینترنت بررسی‌ها نشان می‌دهد طی سال ۹۹ درآمد هر دو اپراتور بزرگ تلفن‌همراه یعنی ایرانسل و همراه اول که بیش از ۹۷ درصد بازار شبکه تلفن را در دست دارند بین ۳۰ تا ۳۵ درصد افزایش‌ یافته و در این ‌بین، درآمد آنها از اینترنت و خدمات داده رشد ۴۷ تا ۵۰ درصدی داشته است. با این ‌حال آمارها نشان می‌دهد حداقل ۱۸هزار روستا هیچ دسترسی به شبکه تلفن‌همراه نداشته و علاوه‌بر این،در تعداد قابل‌توجهی از روستاها نیز که به شبکه تلفن‌همراه دسترسی دارند، دسترسی به اینترنت عملا غیرممکن است. طبق آمارهایی که سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی ارائه داده در سال جاری به‌رغم افزایش چشمگیر درآمد اپراتورها، بیشترین شکایت مربوط به عدم آنتن‌دهی شبکه‌های ۳G و ۴G بوده است. عدم تضمین کیفیت خدمات ارائه‌شده و عدم رعایت تعرفه ترافیک داخل و بین‌الملل بیشترین عناوین شکایت‌های مشترکان از اپراتورهای تلفن‌همراه بوده است. درآمد همراه اول به ۱۷ هزار میلیارد تومان رسید براساس گزارش ماهانه شرکت ارتباطات سیار ایران، درآمد شناسایی شده از اول سال مالی (فروردین ۹۹) تا پایان ۹ ماهه سال جاری به ۱۷.۱ هزار میلیارد تومان رسیده که فقط ۱۱۸ میلیارد تومان با کل درآمد در ۱۲ ماهه سال قبل فاصله داشته و از درآمد ۱۲.۸ هزار میلیارد تومانی ۹ماهه سال ۹۸ نیز ۴.۳ هزار میلیارد تومان یا ۳۴ درصد بیشتر است. از مجموع درآمد ۱۷.۱ هزار میلیارد تومانی همراه اول، ۶.۵ هزار میلیارد تومان مربوط به کارکرد مشترکین خطوط دائمی، ۱.۱ هزار میلیارد تومان مربوط به استفاده از امکانات شبکه توسط سایر شرکت‌های تلفن همراه (اتصال متقابل)، حدود ۵۷ میلیارد تومان از فروش خطوط جدید تلفن همراه، حدود ۹۵ میلیارد تومان مربوط به سایر درآمدها، ۹۲ میلیارد تومان مربوط به خدمات ارزش افزوده و درنهایت ۹.۲ هزار میلیارد تومان نیز مربوط به درآمد کارکرد مشترکین خطوط اعتباری است. بیشترین رشد درآمد این شرکت نسبت به ۹ ماهه سال گذشته مربوط به سایر درآمدها با رشد ۶۳ درصدی است. پس از آن درآمد کارکرد مشترکین خطوط اعتباری با رشد ۴۲ درصدی در رتبه دوم قرار دارد. درآمد از کارکرد مشترکین خطوط دائمی نیز با رشد ۳۳ درصدی در رتبه سوم قرار دارد. رشد ۴۷ درصدی درآمد همراه اول از اینترنت گرچه در گزارش ماهانه، رقم درآمد شرکت از اقلام جزئی‌تر همچون درآمد از اینترنت و فروش داده قابل‌تشخیص نیست اما آن‌طور که یاسر رایگانی مدیرکل جدید ارتباطات همراه اول گفته مصرف اینترنت در شبکه همراه اول در ۹ ماهه سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل به دوبرابر افزایش یافته و مصرف روزانه نیز به ۱۲.۵ پتابایت رسیده است. نگاهی به آمارهای ۶ ماهه صورت های مالی همراه اول نیز که به صورت دقیق‌تر ارقام درآمدها را ذکر کرده، نشان می‌دهد از کل درآمد ۱۱.۳ هزار میلیارد تومانی در نیمه‌اول سال‌جاری، حدود ۶.۲ هزار میلیارد تومان یا معادل ۵۵ درصد درآمد از خدمات داده یا فروش اینترنت بوده است. همچنین مقایسه میزان درآمد همراه اول از خدمات داده در ۶ ماهه با مدت مشابه سال ۹۸ نشان می‌دهد درآمد ۶.۲ هزار میلیارد تومانی در نیمه‌ اول سال نسبت به درآمد ۴.۲ هزار میلیارد تومانی در ۶ ماهه ۹۸ رشد ۴۷ درصدی داشته است. در یک جمع‌بندی اگر مانند نیمه‌اول سال‌جاری که درآمد از خدمات داده معادل ۵۵ درصد کل درآمدها بوده این وضعیت در ۹ ماهه نیز ادامه داشته باشد در آن صورت درآمد شرکت از خدمات داده در ۹ ماهه حدود ۹.۴ هزار میلیارد تومان خواهد بود که رقم شگفت‌انگیزی است. ۵۸ درصد درآمد ایرانسل از اینترنت است طی سال‌های اخیر شرکت ایرانسل به‌جز آمار و ارقامی که چندان ربطی هم به جزئیات عملکرد مالی این شرکت ندارد، چیزی از درآمدها منتشر نکرده و اگر آماری هم منتشرشده عمدتا مربوط به عملکرد فنی و در حوزه توسعه زیرساخت‌ها بوده است. مهلت عرضه سهام ایرانسل در بورس بر اساس مفاد الحاقیه پروانه اپراتور دوم تلفن همراه از سال ۸۸ به اتمام رسیده اما هنوز هم مدیران این شرکت در مقابل ورود به بازار سرمایه مقاومت می‌کنند و این مقاومت به ۱۱ سال رسیده است. اجبار به ارائه حساب‌‌های شفاف، الزام در پاسخگویی به سهامداران خرد در مجمع سالانه، انتشار صورت‌های مالی بر اساس مصوبات سازمان بورس و رصد اطلاعات شرکت از سوی گروه زیادی از سهامداران، نمونه‌ای از دلایلی است که برخی شرکت‌ها را از بورسی‌شدن منع می‌کند. اما گفته شد از کل بازار تلفن همراه حدودا نزدیک به ۴۳ درصد بازار در اختیار شرکت ایرانسل، ۵۳ درصد در اختیار همراه اول و مابقی در اختیار رایتل است. با این وصف به‌نظر می‌آید درآمد ایرانسل در ۹ ماهه سال جاری باید در حدود ۱۳ هزار میلیارد تومان باشد که البته این رقم برآوردی است. اما برای برآورد دقیق‌تر رقم درآمد ایرانسل به سراغ صورت مالی شرکت ام‌تی‌ان آفریقای جنوبی رفته‌ایم که ۴۹ درصد از مالکیت ایرانسل را در اختیار دارد. براساس صورت مالی نیمه‌ اول سال ۲۰۲۰ شرکت آفریقای جنوبی، میانگین درآمد از هر مشترک ایرانسل حدود ۲۶ هزار و ۳۵۷ تومان بوده است. کل درآمد سهم ۴۹ درصدی این شرکت از ایرانسل در نیمه‌اول سال حدود ۴.۳ میلیارد راند (واحد پول آفریقای جنوبی) بوده است. این رقم را اگر به دلار تبدیل کنیم به عدد ۲۸۴ میلیون دلار می‌رسیم. از رقم ۴.۳ میلیارد راند بیش از ۵۸ درصد (۲ میلیارد و ۵۳۶ میلیون راند) مربوط به درآمد از فروش اینترنت و خدمات داده است، نزدیک به ۳۰ درصد مربوط به تماس‌ها و مابقی نیز مربوط به پیامک‌ها، فروش دستگاه‌ها، خدمات سیم‌کارت و غیره است. در ۶ ماهه اول سال ۲۰۱۹ نیز درآمد شرکت آفریقایی از ایرانسل حدود ۲۶۲ میلیون دلار بوده است. البته با توجه به اینکه ارقام ریالی درآمدهای این شرکت ارائه نشده و در تبدیل ریال به راند (پول آفریقای جنوبی) به‌واسطه کاهش ارزش پول ایران، افزایش درآمدها چندان قابل مشاهده و ملموس نیست. با این حال مقایسه ارقام دلاری (تبدیل ارزها) دو سال نشان می‌دهد درآمدهای ریالی ایرانسل در نیمه‌اول سال‌جاری رشد ۳۲ درصدی داشته است. همچنین این میزان برای درآمدهای ناشی از ارائه خدمات داده رشد ۴۵ درصدی است. در ۱۸ هزار روستا حتی موبایل هم آنتن نمی‌دهد درخصوص دسترسی روستاها به اینترنت هیچ‌کدام از اپراتورها آماری از دسترسی منتشر نکرده‌اند اما درخصوص پوشش و آنتن‌دهی، طبق آمارهای سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، همراه اول ۴۴ هزار و ۹۱۸ روستا را پوشش پایین‌ترین سطح فناوری که G۲ است، قرار داده و ۱۷هزار و ۵۸۲ روستا حتی به شبکه هم وصل نبوده و قادر به برقراری ارتباط با موبایل نیستند. شرکت ایرانسل نیز از کل ۶۲ هزار و ۵۰۰ روستا تنها برای ۱۸ هزار و ۱۲۷ روستا قابل دسترسی است. یعنی ایرانسل نیز بیش از ۴۴ هزار روستا را پوشش (عدم برخورداری از پایین‌ترین سطح فناوری یعنی G۲) نمی‌دهد. بدترین عملکرد نیز مربوط به شرکت رایتل است که تنها ۶۰۴ روستا تحت پوشش شبکه این اپراتور هستند. البته با توجه به رویکرد توسعه سازمانی و اهداف دیگر رایتل به‌نظر می‌رسد این شرکت برنامه پوشش شبکه سراسری را نداشته و نزدیک به ۹۷ درصد از بازار شبکه تلفن‌همراه دراختیار دو شرکت ایرانسل و همراه اول است و انتظارها عمدتا از این دو اپراتور بوده است.